Zhbllokoni Përmbledhjen e Redaktorit falas
Roula Khalaf, redaktore e FT, zgjedh historitë e saj të preferuara në këtë buletin javor.
Në mars, ndërsa një delegacion vizitor i investitorëve dhe bankierëve suedezë kaloi nëpër fabrikat dhe kantieret detare të Kinës për herë të parë që nga pandemia, ajo që ata dëshmuan ishte një tronditje për sistemet e tyre.
Në të gjithë kontinentin, ku prodhuesit e Suedisë kanë një prani të gjatë, konkurrenca nga firmat kineze ishte “e egër”, madje “monstruoze”, sipas Mattias Sundling, strateg kryesor i kapitalit në Handelsbanken. “Mënyra se si ata kanë arritur dhe zhvilluar në vetëm dy ose tre vjet ishte thjesht mahnitëse për ne,” tha ai. “Imazhi klishe i konkurrencës kineze ishte një nga kopjet e lira. Unë mendoj se thirrja e zgjimit për ne kur ishim në këtë udhëtim është se ky nuk është më rasti.”
Nga provimet e shkollës së mesme te ekskluzivitetet e çajit me flluskë, konkurrenca e brendshme e fortë është e përhapur në të gjithë Kinën. Tani, siç mishërohet në zgjerimin e prodhimit të automjeteve elektrike, kjo ndjenjë e konkurrencës paraqet një sfidë në rritje për bizneset ndërkombëtare.
Automjetet janë vetëm një pjesë e një kuadri më të gjerë industrial brenda të cilit, për dekada, ekonomitë e zhvilluara janë mbështetur në Kinë si një qendër prodhimi e lirë dhe bashkëpunuese. Prania suedeze përfshin gjigantë të tillë si Atlas Copco, ofruesi kryesor në botë i kompresorëve të ajrit dhe Sandvik, i cili prodhon pajisje minerare.
Një atmosferë bashkëpunimi, veçanërisht në kompanitë e huaja, tashmë të pajisura kryesisht me shtetas kinezë, nuk është zhdukur. Por tani ajo shoqërohet nga presioni konkurrues në rritje. “Parashikimi i përgjithshëm është nëse nuk jeni një produkt premium, ju jeni absolutisht i goditur,” tha Sundling.
Qeveritë në SHBA dhe Evropë janë fokusuar shumë në nevojën për të “zhdukur” zinxhirët e furnizimit larg Kinës pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia dhe mbylljes së kufijve nën pandemi. Por sa më konkurrues të bëhet kontinenti, aq më e vështirë është për lojtarët industrialë ndërkombëtarë të largohen. Në fund të vitit 2020, Volkswagen hapi një qendër kërkimi dhe zhvillimi në provincën Anhui dhe zotëron një aksion të madh në Guoxuan, një firmë kineze e baterive.
Si kompanitë e vjetra ashtu edhe ato të reja industriale theksojnë vazhdimisht nevojën për të qenë në Kinë për qëllime kërkimore, si dhe për të hyrë në tregun e saj të gjerë. Windrose Technology, një kamion elektrik start-up që ka prodhuar deri më tani 13 automjete, synon të listohet përfundimisht në SHBA, por aktualisht mbështetet në partnerët e Kinës kontinentale, duke përfshirë Anhui Jianghuai Automobile Group në pronësi shtetërore, për prodhim.
“Si prodhues EV, nëse nuk jeni i lidhur me Kinën dhe pretendoni të jeni kamioni më i mirë në botë në hapësirën e EV, askush nuk do t’ju besojë,” tha Wen Han, themeluesi i Windrose. “Nëse u thosha njerëzve se isha një EV australian start-up, njerëzit ndoshta nuk do të më besonin. Nëse u them njerëzve se jam një EV britanik start-upata gjithashtu nuk do të më besonin.”
Ndërsa Kina është në disa aspekte një vatër konkurrence, natyra e modelit të saj industrial ndryshon thellësisht nga SHBA-ja dhe Evropa. Nevoja për të ashtuquajturin “zhvillim me cilësi të lartë” është pjesë e një qasjeje nga lart-poshtë të përcaktuar në politikën “Made in China” 2025 dhe është bërë refreni kryesor i Presidentit Xi Jinping vitin e kaluar.
Këtë javë, Komisioni Evropian përditësoi një dokument politikash të vitit 2017 mbi shtrembërimet e tregtisë kineze që identifikon fusha të ndryshme, si energjia dhe financat, në të cilat konkurrenca shtypet si brenda vendit ashtu edhe për çdo firmë të huaj që shpreson të zgjerohet.
Por raporti prek edhe konkurrencën me karakteristikat kineze. Në Kinë, vë në dukje, “provincat dhe qytetet kryesore duket se janë në konkurrencë mes tyre për të pasur prodhues (mjete elektrike) në zonën e tyre, në mënyrë që të tërheqin punësimin, të ardhurat dhe vëmendjen e qeverisë qendrore”.
Roli i shtetit në Kinë është i vështirë për t’u përshtatur lehtësisht me normat e kodifikuara në mënyrë transparente në ekonomitë perëndimore. Kompanitë kineze zakonisht nuk angazhohen me pyetje mbi marrëdhëniet e tyre me qeverinë, por, meqë raporti i BE-së përcakton mbi 700 faqe, këto marrëdhënie janë të përhapura.
Nëse konkurrenca me kompanitë kineze rritet më tej, do të rritet edhe shqyrtimi politik i marrëdhënieve të Kinës me tregtinë ndërkombëtare. Por, në të gjithë Evropën dhe SHBA, bizneset tashmë po nxitojnë të përmirësojnë të kuptuarit e tyre për natyrën e asaj konkurrence.
Në udhëtimin suedez, shumica e pjesëmarrësve as nuk investuan drejtpërdrejt në Kinë, por mendonin se duhej të merrnin pjesë për shkak të zotërimeve të tyre në tregun e brendshëm të aksioneve.
“Kompanitë nordike, veçanërisht në prodhim, kanë një ekspozim të madh, drejtpërdrejt ose tërthorazi,” thotë Sundling. “Në momentin kur u kthyem. . . ne kemi qenë absolutisht të mbushur me biseda dhe takime.”
thomas.hale@ft.com